دعاوی قضایی به دو دسته حقوقی و کیفری تقسیم می شوند و همین امر باعث می شود نوشتن لایحه برای هر پرونده و موضوع خاص، متفاوت باشد.
نوشتن لایحه نیازمند دقت و توجه بسیاری است. سپردن نوشتن لایحه به یک وکیل پایه یک دادگستری نه تنها می تواند از نظر مالی به صرفه تر باشد، بلکه تضمین کننده کیفیت و دقت بالای لایحه نیز خواهد بود.
منظور از نوشتن لایحه چیست؟
لایحه، مجموعه ای از اظهارات، درخواست ها و مستندات نوشتاری است که توسط خواهان (شاکی) یا خوانده در جریان رسیدگی به پرونده های حقوقی یا کیفری به دادگاه یا دادسرا ارائه می شود.
این لایحه نقش کلیدی در پیگیری و دفاع از حقوق طرفین در جریان دادرسی ایفا می کنند و به عنوان یک ابزار حقوقی مؤثر برای بیان دقیق و مستند نظرات و درخواست ها مورد استفاده قرار می گیرند.
هدف از نوشتن لایحه ؟
نوشتن لایحه، چه در دعاوی حقوقی و چه در دعاوی کیفری، می تواند به منظور آماده کردم دفاعیه، درخواست ارجاع به کارشناس، تقاضای تجدید نظر، ارائه به دیوان عالی کشور و یا هر نوع درخواست قضایی دیگر، توسط طرفین دعوی یا وکیل آنان به دادگاه ارائه شود.
چرا برای نوشتن لایحه از وکیل کمک بگیریم؟
در بخش متن لایحه، باید اتفاقات و استدلال ها به گونه ای بیان شوند که ذهن قاضی را به سمت نتیجه ای که مدنظر ما است، هدایت کند. البته باید ادله های درست نیز در این مورد داشته باشیم.
لایحه نیز اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا نشان دهنده شخصیت، جایگاه اجتماعی فرد ارائه دهنده است. توجه به این جزئیات نه تنها از دیدگاه حقوقی بلکه از نظر روان شناختی نیز می تواند نقش تعیین کننده ای در نتیجه گیری نهایی داشته باشد. به همین دلیل نوشتن لایحه توسط وکیل می تواند کمک بسزایی به شما کند و علم وکیل به شما کمک ویژه ای می کند.
زمان ارائه لایحه به دادگاه
زمان ارائه و تنظیم لایحه به دادگاه طبق ماده ۴۱ قانون آیین دادرسی مدنی بدین صورت است که : وکلا مکلف به حضور در جلسه محاکمه هستند، مگر اینکه دارای عذر موجهی باشند. موارد زیر به عنوان عذر موجه شناخته می شوند:
- فوت یکی از بستگان نسبی یا سببی تا درجه اول از طبقه دوم.
- ابتلاء به بیماری که مانع حرکت شود یا حرکت را مضر تشخیص دهند.
- وقوع حوادث قهری مانند سیل یا زلزله که مانع حضور در دادگاه گردد.
- وقایع خارج از اختیار وکیل که مانع حضور او در دادگاه شود.
اگر خوانده مجهول المکان شده باشد؟
در صورتی که آدرس و نشانی خوانده به طور دقیق برای قاضی و مسئولین دادگاه مشخص نشده باشد، وظیفه ی خواهان (شاکی) است که با ارائه یک لایحه، آدرس خوانده را به دادگاه اعلام کند.
مطابق ماده ۷۳ قانون آیین دادرسی مدنی ، اما اگر آدرس خوانده نیز برای خواهان نامعلوم یا مبهم باشد، شاکی موظف است از طریق یک لایحه دیگر، دادگاه را از مجهول المکان بودن خوانده مطلع کند. این اقدام به دادگاه کمک می کند تا روش های جایگزین برای ابلاغ به خوانده را در نظر بگیرد و از تأخیر در رسیدگی به پرونده جلوگیری شود.
نکاتی در مورد نوشتن لایحه
- در صورتی که لایحه دفاعیه برای مواردی مانند تجدیدنظرخواهی یا واخواهی نوشته شود ، لازم است تا شماره پرونده، شماره دادنامه، مشخصات اصحاب دعوا و دلایل تجدیدنظرخواهی یا واخواهی به دقت در متن لایحه ذکر شود.
- ارائه دهنده لایحه باید تمامی مدارک و ادله ای که به وسیله آن ها خود را محق می داند یا دیگری را بی حق و محکوم می شمارد، به وضوح بیان کند.
- برای نوشتن لایحه باید در انتخاب واژگان و ادبیات خود نهایت دقت را به کار گیرد تا حرمت و احترام دادگاه یا طرف دیگر دعوا حفظ شود و به هیچ وجه خدشه ای به آن وارد نگردد.
- در متن لایحه نباید مواردی که ممکن است به ضرر خود خواهان باشد یا اقرار صریح و ضمنی و مستندات مخالف را شامل شود، درج گردد.
- با توجه به شلوغی دادگاه ها و محدودیت زمانی قضات، بهتر است که لایحه به شکلی خلاصه و در عین حال حاوی نکات کلیدی و مهم باشد.
- از پرداختن به مسائل حاشیه ای، مشکلات شخصی و به اصطلاح “درد و دل” در متن لایحه اجتناب شود.
فرق بین لایحه و دادخواست
تنظیم دادخواست رو مثل یک نامه ی رسمی در نظر بگیرید که وقتی می خواید یه شکایت یا درخواست رسمی از دادگاه داشته باشید، باید اونو به صورت رسمی آماده کنید.
این نامه شامل همه درخواست هایی که از دادگاه می خواید، مثل اینکه از چه شخصی شکایت داری، چرا شکایت داری و چه درخواستی از دادگاه داری.
حالا لایحه چیه؟ لایحه مثل یک نامه ی توضیحی یا دفاعیه است که توی طول جریان دادرسی نوشته میشه. فرض کن یه موقعیت پیش اومده و حالا می خوای توضیح بدی که چرا حق با توئه یا شاید می خوای مدارک جدیدی ارائه بدی که قبلاً به دادگاه نگفته بودی. لایحه جاییه که می تونی همه این چیزا رو توش بنویسی و به قاضی بگی که چرا باید طرف تو رو بگیره.
فرق لایحه و شکواییه
شکواییه در واقع شکایت نامه ای است که توسط شاکی تنظیم می شود و معمولاً در دعاوی کیفری استفاده می شود.
تنظیم شکواییه زمانی به دادگاه یا دادسرا تقدیم می شود که شاکی بخواهد از فرد یا نهادی به دلیل ارتکاب جرم یا تخلفی، شکایت کند.
شکواییه باید شامل اطلاعات دقیق درباره جرم مورد ادعا، مشخصات شاکی و متهم، و درخواست شاکی برای پیگیری قانونی باشد. به عبارت دیگر، شکواییه نقطه آغازین یک پرونده کیفری است و به منظور مطرح کردن ادعای وقوع جرم تنظیم می شود.
سخن پایانی
نوشتن لایحه، چه در دعاوی حقوقی و چه کیفری، یکی از حساس ترین و مهم ترین مراحل دادرسی است. لایحه برای طرفین دعوی تا ادعاها و دفاعیات خود را به بهترین نحو ممکن بیان کنند، بلکه وسیله ای است برای جهت دهی ذهن قاضی و تأثیرگذاری بر نتیجه نهایی پرونده.
یک وکیل با تسلط بر قوانین و رویه های دادرسی، توانایی این را دارد که استدلالات حقوقی را به شکلی متقاعدکننده و منطقی در لایحه بیان کند.
