تحریر ترکه به زبان عامیانه یعنی شناسایی و فهرست کردن تمامی اموال و دارایی های شخص فوت شده است که برای وراث به جای گذاشته است.
پس از فوت فرد، مالکیت این اموال به وراث او منتقل می شود. هر یک از ورثه می توانند با ارائه دادخواستی به دادگاه، درخواست کنند که اموال متوفی شناسایی و ثبت شود.
این فرآیند معمولاً زمانی انجام می شود که ورثه به صورت کامل از دارایی های به جا مانده از متوفی اطلاع ندارند و می خواهند مطمئن شوند که تمامی اموال به درستی مشخص شده است.
منظور از ترکه چیست؟
در نخستین گام باید به این سوال پاسخ داد که ترکه چیست؟ ترکه یا به اصطلاح ماترک، شامل تمامی اموال و حقوقی است که پس از فوت فرد از او به جا می ماند و قابلیت انتقال به وراث را دارد.
ترکه همان دارایی به جامانده از فرد متوفی است که می تواند شامل انواع اموال و حقوق قانونی باشد.
دارایی هر فرد در دو بخش تعریف می شود:
- دارایی شامل اموال و مطالبات فرد متوفی است؛ یعنی هر آنچه که او مالک آن بوده یا از دیگران طلب داشته است.
- بخش دوم به بدهی ها و تعهداتی اشاره دارد که متوفی در زمان حیات خود داشته است. ترکه در واقع مجموعه ای از اموال، مطالبات و بدهی های یک فرد است که پس از مرگ او به وراث منتقل می شود و باید با دقت مورد شناسایی و تعیین تکلیف قرار گیرد.
منظور از تحریر ترکه در قانون
تحریر در معنای لغوی به معنای نوشتن است و در قانون امور حسبی، ماده ۲۰۶، این مفهوم به صورت دقیق تری توضیح داده شده است:
“تحریر ترکه به معنای تعیین مقدار ترکه و دیون متوفی است.”
در این فرآیند، تمامی اموال منقول و غیرمنقول، دارایی ها، بدهی ها و مطالبات متوفی به طور کامل شناسایی و لیست می شود.
اگرچه تحریر ترکه، همانند اخذ گواهی انحصار وراثت، الزامی نیست، اما در مواردی که ورثه یا وصی (فردی که از سوی متوفی تعیین شده است) توانایی مدیریت صحیح ترکه را دارند، معمولاً نیاز به تحریر ترکه نمی باشد.
مدارک لازم تحریر ترکه
برای درخواست تحریر ترکه، ارائه مدارکی در مورد این موضوع نیاز می باشد که شامل موارد زیر می باشد:
- گواهی فوت متوفی: این مدرک اصلی ترین سندی است که اثبات می کند فرد مورد نظر فوت کرده است.
- گواهی انحصار وراثت: این گواهی نشان می دهد که وراث قانونی متوفی چه کسانی هستند و سهم هر یک از آن ها چگونه تعیین شده است.
- صورت و لیست اموال و دارایی های متوفی: پس از ارسال دادخواست تحریر ترکه، دادگاه کارشناس مستقلی را برای تهیه لیست اموال و دارایی های متوفی منصوب می کند.
- تعیین وزن و عیار نقره، طلا و سایر فلزات گران بها: هر گونه فلزات گران بها که به جا مانده از متوفی هستند باید با دقت توصیف شوند، شامل وزن، عیار و ویژگی های دیگر.
- نوع و میزان نقدینگی متوفی: هرگونه وجه نقدی که متوفی در اختیار داشته، به همراه اطلاعات حساب های بانکی و سایر منابع مالی، باید مشخص شود.
- نوع اوراق بهادار با ذکر بهای آن: اگر متوفی اوراق بهادار داشته باشد، نوع و ارزش روز آن ها باید به صورت دقیق ذکر شود.
- اسناد موجود متوفی با ذکر مشخصات هر کدام: تمامی اسناد و مدارک قانونی و مالی که به متوفی تعلق دارند.
- لیستی از اموال غیرمنقول متوفی: شامل املاکی که به نام متوفی است.
این مدارک به دادگاه کمک می کنند تا تصویری دقیق و جامع از دارایی ها و بدهی های متوفی به دست آورد و فرآیند تقسیم ترکه را به طور قانونی و اجرا کند.
آیا وکیل تحریر ترکه داریم؟
حال که با مفهوم مهروموم و تحریر ترکه آشنا شدیم، باید به این نکته اشاره کرد که قوانین ارث و روند دادرسی آن به دلیل پیچیدگی های خاص خود، اغلب برای افراد غیرمتخصص دشوار و گیج کننده است.
همچنین، زندگی روزمره و دغدغه های متعدد می تواند مانع از پیگیری دقیق این امور شود، که در نهایت ممکن است به تضییع حقوق قانونی افراد منجر گردد.
وقتی وکیلی متخصص در زمینه تحریر ترکه وکالت شما را به عهده می گیرد، شما از دغدغه های حضور در مراحل مختلف دادرسی راحت می شوید.
وکیل ارث تمامی مراحل مورد نیاز برای پرونده را به دقت انجام می دهد و در جلسات دادرسی با ارائه مدارک و ادله اثباتی، پرونده را به سرانجام می رساند.
وکیل انحصار وراثت با تکیه بر دانش و تجربه خود، بهترین راهکارها را برای دفاع از حقوق شما انتخاب می کند.
نکاتی در اجرای تحریر ترکه
شورای حل اختلاف، برای تحریر ترکه زمانی را تعیین می کند که بین یک تا سه ماه پس از تاریخ نشر آگهی باشد.
این آگهی در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار منتشر می شود و از ورثه، نمایندگان قانونی آن ها، بستانکاران، مدیونین به متوفی و سایر افرادی که حقی بر ترکه دارند دعوت می شود تا در زمان و مکان مشخص در دادگاه حاضر شوند.
برای هر یک از ورثه یا نمایندگان قانونی آن ها، احضاریه ای برای حضور در وقت مقرر ارسال می شود. عدم حضور اشخاص احضار شده مانع از انجام تحریر ترکه نخواهد بود.
ارزیابی اموال منقول توسط فردی انجام می شود که یا مورد توافق ورثه است یا از سوی دادگاه مورد تایید باشد.
مطالبات و بدهی های متوفی که بر اساس احکام نهایی، اسناد رسمی، دفاتر و اسناد مرتبط با متوفی، یا از طریق اقرار مدیونین و ورثه تأیید شده است، در لیست ترکه نوشته می شود.
به طور کلی، صورت جلسه تحریر ترکه شامل اطلاعات زیر است:
- نام و سمت متصدی تحریر ترکه: مشخصات فردی که مسئول تحریر ترکه است.
- نام و مشخصات کسانی که احضار شده و کسانی که حاضر شده اند: اطلاعات کامل افرادی که برای حضور دعوت شده اند و افرادی که در جلسه حاضر بوده اند.
- محلی که تحریر ترکه در آنجا صورت می گیرد: محل دقیق برگزاری جلسه تحریر ترکه.
- اظهارات اشخاص درباره دارایی، بدهی و ترکه متوفی: توضیحات و اظهاراتی که افراد حاضر درباره دارایی ها، بدهی ها و ترکه متوفی ارائه می دهند.
- نام و مشخصات کسی که اسناد و اموال به او داده می شود: اطلاعات فردی که مسئولیت دریافت اسناد و اموال را به عهده می گیرد.
سخن پایانی
تحریر ترکه به واقع یکی از راهکارهای حقوقی مؤثر برای جلوگیری از تضییع حقوق ورثه است، اما این فرآیند دارای مراحل و پیچیدگی های خاص خود است که اگر به درستی مدیریت نشود، می تواند منجر به اتلاف وقت و سرمایه شود. واگذاری این نوع پرونده ها به وکلای مجربی که بارها این مسیر را طی کرده اند، خیال شما را بابت انجام صحیح آن راحت می کند.
اگر شما نیز با سوالات یا مشکلاتی در خصوص تحریر ترکه مواجه هستید، توصیه می شود که آن را با وکلای مجرب در میان بگذارید تا وکیل پایه یک دادگستری گروه وکلای آوا دادیار به بهترین نحو پاسخگو شما عزیزان باشد.
