قبل از بررسی قوانین مالیات بر ارث، لازم است بدانیم ارث چیست. وقتی فردی فوت می کند، همه دارایی ها و تعهدات مالی او به وارثانش می رسد که به این انتقال قانونی “ارث” می گویند.
مالیات بر ارث چیست؟
مالیات بر ارث جزو مالیات های مستقیم است که تمامی ورثه باید آن را براساس سهم خود پرداخت کنند.
روند قانونی آن به این شکل است که ورثه باید لیست کاملی از دارایی های متوفی تهیه و به اداره بدهند و اگر برایشان سخت است ، می توانند از وکیل مالیات بر ارث کمک بگیرند.
وکیل انحصار وراثت قبل از تعیین سهم هر وارث، اول باید همه بدهی های متوفی را مشخص کند.
در نهایت، گواهی انحصار وراثت پس از کم کردن همه بدهی ها مثل مهریه، وام و مالیات صادر می شود و سهم هر وارث در آن مشخص می گردد.
نحوه محاسبه مالیات بر ارث
برای درک بهتر نحوه محاسبه مالیات بر ارث، باید بدانید که هر دارایی، درصد مالیات متفاوتی دارد. این درصدها برای ورثه درجه یک ( مثل فرزندان و همسر ) به این صورت است:
- ماشین، هواپیما، قایق و سایر وسایل نقلیه: ۲ درصد
- امتیازها و حقوق مالی: ۱۰ درصد
- خانه، زمین و املاک: ۱.۵ برابر نرخ ماده ۵۹ قانون مالیات های مستقیم
- پول در بانک و اوراق بهادار: ۳ درصد
- سهام شرکت ها: ۱.۵ برابر نرخ ماده ۱۴۳ قانون مالیات های مستقیم
- دارایی های خارج از کشور: ۱۰ درصد
توجه کنید برای ورثه درجه دو، این درصدها دو برابر و برای ورثه درجه سه، چهار برابر می شود.
جدول کامل مالیات بر ارث
نوع اموال و دارایی | وراث طبقه اول | وراث طبقه دوم | وراث طبقه سوم |
---|---|---|---|
سپرده بانکی | ۳ | ۶ | ۱۲ |
سپرده مؤسسات مالی | ۱۰ | ۲۰ | ۴۰ |
ملک مسکونی | ۷.۵ | ۱۵ | ۳۰ |
مغازه و املاک تجاری | ۳ | ۶ | ۱۲ |
اجناس موجود در مغازه | ۱۰ | ۲۰ | ۴۰ |
ملک اداری | ۳ | ۶ | ۱۲ |
خودرو | ۲ | ۴ | ۸ |
سهام بورس | ۰.۷۵ | ۱.۵ | ۳ |
سهام غیر بورسی | ۶ | ۱۲ | ۲۴ |
باغ، اراضی، مزارع و غیره | ۷.۵ | ۱۵ | ۳۰ |
اوراق مشارکت | ۳ | ۶ | ۱۲ |
حق امتیاز | ۱۰ | ۲۰ | ۴۰ |
صندوق امانات | ۱۰ | ۲۰ | ۴۰ |
سایر اموال و دارایی ها | ۱۰ | ۲۰ | ۴۰ |
انواع مالیات بر ارث در قانون
- مالیات بر ارث مغازه
اگر مغازه ای به ارث رسیده و صاحب آن پس از سال ۹۵ فوت کرده باشد، کارشناس رسمی مالیاتی اینگونه اقدام می کند :
- سه درصد برای خود مغازه
- سه درصد برای کالاهای موجود در آن.
- مالیات بر ارث خودرو
ورثه درجه اول مانند همسر و فرزندان باید دو درصد ارزش خودرو را بپردازند. برای انحصار وراثت خودرو کلیک کنید.
- مالیات بر ارث خانه
در مورد خانه و زمین، کارشناس مالیاتی ابتدا ارزش ملک را تعیین می کند. ورثه درجه یک باید هفت و نیم درصد از ارزش ملک را به عنوان مالیات پرداخت کنند.
- مالیات بر ارث سهام بورس
محاسبه مالیات کمی پیچیده تر نسبت به موارد بالاست. سهام شرکت های بورسی و غیربورسی قوانین متفاوتی دارند که بهتر است در این مورد از مشاوره حقوقی مالیات بر ارث کمک بگیرید.
سایر دارایی ها مثل سپرده های بانکی، اوراق مشارکت، اوراق بهادار و سود سهام شرکت ها تا زمان انتقال به ورثه، مشمول سه درصد مالیات می شوند.
در چه شرایطی معاف از مالیات می شویم؟
قانون مالیات های مستقیم در سال ۹۵ تغییراتی در معافیت های مالیاتی ایجاد کرد . بر اساس این قانون، چهار گروه از پرداخت مالیات معاف هستند:
- دارایی شهدای انقلاب اسلامی که به فرزندان، همسر، والدین یا برادر و خواهر آنها می رسد.
- وسایل ضروری زندگی که متوفی در محل سکونتش استفاده می کرده، مشمول مالیات نمی شود.
- اموالی که متعلق به سازمان های دولتی و وزارتخانه ها باشد، از پرداخت مالیات معاف است.
- مبالغی مانند حقوق بازنشستگی، پاداش پایان خدمت، حق سنوات، مرخصی استفاده نشده و انواع بیمه های عمر و اجتماعی که از طرف بیمه گر یا کارفرما پرداخت می شود، مالیات ندارد.
مدارک لازم برای مالیات بر ارث
برای تشکیل پرونده مالیاتی ، این مدارک را باید آماده کنید:
- گواهی انحصار وراثت که از شورای حل اختلاف گرفته اید. برای نحوه گرفتن آن مقاله مراحل انحصار وراثت را مطالعه کنید.
- تمام صفحات شناسنامه و کارت ملی شخص متوفی و ورثه
- گواهی فوت که اداره ثبت احوال صادر می کند.
- شخصی که می خواهد اظهارنامه مالیاتی را تکمیل کند – چه یکی از وارثان باشد یا وکیل ارث آنها – باید تصویر شناسنامه و کارت ملی خود را ارائه دهد.
- سند ازدواج در صورت ازدواج متوفی
مراحل اداره مالیات
وقتی شخصی فوت می کند، ورثه متوفی باید سه مرحله قانونی را طی کنند تا بتوانند اموال به ارث رسیده را به نام خود یا شخص دیگر بکنند :
بیشتر بخوانید : انتقال سهم الارث قبل از انحصار وراثت
ابتدا ورثه باید گواهی انحصار وراثت را بگیرند. برای اینکار باید به شورای حل اختلاف مراجعه کنند که مقاله انحصار وراثت در شورای حل اختلاف می تواند به شما کمک کند.
در مرحله دوم، ورثه متوفی باید به اداره مالیات بروند. آنجا پس از محاسبه مالیات و پرداخت آن، مفاصاحساب مالیاتی دریافت می کنند. این مرحله دو ماه طول می کشد.
مرحله پایانی، دریافت سند تک برگ است. وارثان مدارک قبلی را به دفترخانه می برند و دفترخانه آنها را به اداره ثبت می فرستد.
پس از دو ماه، سند تک برگ به نشانی ورثه ارسال می شود که با آن می توانند اموال را بفروشند.
- وارثان درجه یک چند درصد مالیات بر ارث می پردازند؟
طبق قانون جدید، نزدیکان درجه یک متوفی مانند همسر و فرزندان، تنها سه درصد از کل ارث را به عنوان مالیات می پردازند که این مقدار کمترین نرخ مالیاتی است.
- قانون جدید مالیات ارث برای چه کسانی اجرا می شود؟
این قانون برای تمام کسانی که ارثی به آنها می رسد اجرا می شود، اما نرخ مالیات بسته به نسبت خویشاوندی متفاوت است. هرچه نسبت فامیلی نزدیک تر باشد، مالیات کمتری پرداخت می کند.
- چه کسانی جزو وارثان درجه یک محسوب می شوند؟
همسر، پدر و مادر، و فرزندان متوفی، ورثه درجه یک هستند. این افراد نزدیک ترین خویشاوندان محسوب می شوند و در دریافت ارث اولویت دارند.
- برای ارث یک میلیاردی چقدر باید مالیات پرداخت؟
اگر شما وارث درجه یک باشید، باید سه درصد از یک میلیارد را بپردازید که می شود سی میلیون تومان. این مبلغ برای وارثان درجه دو و سه بیشتر خواهد بود.