اما آیا واقعا می توان کسی را از حق قانونیش که ارث است محروم کرد؟ بیایید نگاهی به قوانین محروم کردن وراث از ارث درکشورمان بیندازیم.
موضوع ارث و چگونگی تقسیم اموال بین ورثه، از مهمترین موضوعاتی است که در قرآن کریم نیز به آن پرداخته شده است.
حال در این مقاله آوا دادیار به صورت کامل به این موضوع می پردازیم و می گوییم که محروم کردن از ارث امکان دارد یا خیر؟
محروم کردن از ارث
در نظام حقوقی ما، محروم کردن وراث از ارث از طریق وصیت نامه امکان پذیر نیست.
به عبارت ساده تر، اگر پدری در وصیت نامه بنویسد که “فلان فرزندم از ارث محروم است”، این خواسته او از نظر قانونی اعتباری ندارد.
طبق ماده ۸۳۴ قانون مدنی، وصیت نامه فقط تا یک سوم اموال اعتبار دارد. یعنی اگر در وصیت نامه نوشته شود که همه امول به یک نفر برسد ، قابل اجرا نمی باشد.
برای اجرای وصیت در مورد دو سوم باقیمانده، رضایت سایر وراث لازم است. اگر آنها موافقت نکنند، وصیت فقط برای همان یک سوم اجرا خواهد شد.
بیشتر بخوانید : انحصار وراثت مادر
در نتیجه در قوانین، مفهومی به نام محروم کردن از ارث وجود ندارد.
یعنی هیچکس نمی تواند با وصیت نامه یا هر روش دیگری، فرزند یا وارث خود را از حق قانونیش محروم کند.
اگر صاحب مال بخواهد که به ورثه هیچ ارثی نرسد، یکی از روش ها را می تواند به کار گیرد :
- می تواند اموال خود را به صورت صلح عمری واگذار کند
- از روش صلح قطعی استفاده کند
- اموال را به صورت بیع مشروط منتقل کند
- از طریق وصیت تملیکی (در حد یک سوم اموال)
قوانین محروم کردن وراث از ارث
موانع ارث در قانون به چند مورد اشاره دارد که شخص در زیر مجموعه هر کدام باشد، به نقل از وکیل ارث، از شخص متوفی هیچ مالی دریافت نخواهد کرد :
- قتل عمد مورث:
اگر یکی از ورثه به طور عمدی شخصی که از او ارث می برد را به قتل برساند، از ارث محروم می شود. این قانون برای جلوگیری از قتل با انگیزه دستیابی به ثروت می باشد.
- تفاوت دین:
وقتی متوفی مسلمان باشد، ورثه غیرمسلمان از ارث محروم است. اما اگر متوفی غیرمسلمان و در میان ورثه، فرد مسلمانی باشد، ارث به او می رسد و سایر ورثه غیرمسلمان محروم می شوند.
- سایر موارد:
موارد دیگری مانند لعان، وضعیت حمل، غیبت طولانی (مفقودالاثر) و حجب نیز باعث محرومیت از ارث می شوند.
بیشتر بخوانید : دریافت مجدد گواهی انحصار وراثت
تعیین تکلیف اموال چگونه است؟
تنظیم وصیت نامه اصلی ترین راه برای تعیین و تکلیف اموال پس از فوت یک نفر است که در قانون مدنی ایران ( از ماده ۸۲۵ به بعد ) به این موضوع به صورت کامل پرداخته.
نکته مهم اینجاست که هر شخص فقط می تواند درباره یک سوم اموال خود تصمیم بگیرد.
بیشتر بخوانید : استشهادیه انحصار وراثت
حتی اگر در وصیت نامه محضری ، تمام اموال را تقسیک کنیم یا ورثه ای از خود را محروم کنیم، وراث می توانند پس از پرداخت بدهی ها و هزینه های کفن و دفن، به این موضوع اعتراض کنند.
وصیت به دو شکل زیر قابل تنظیم است :
- وصیت تملیکی: واگذاری مال یا منفعت آن به شخص دیگر پس از فوت، که محدود به یک سوم اموال است.
- وصیت عهدی (وصایت): تعیین یک یا چند نفر برای انجام کارهای مشخص پس از فوت، مانند پرداخت بدهی ها. در این نوع وصیت، وصی می تواند تا قبل از فوت موصی، مسئولیت را نپذیرد اما پس از فوت، امکان رد آن را ندارد.
بیع برای محروم کردن ورثه
بیع ( خرید و فروش ) یکی دیگر از راه های قانونی برای تعیین و تکلیف اموال است.
در این روش، شخص متوفی در زمان حیات خود، بخشی از دارایی اش را به شخصی که میخواهد ، انتقال می دهد تا پس از فوت، اختلافی بین وراث پیش نیاید.
بیع به دو شکل قابل انجام است :
- بیع مطلق: در این نوع معامله، صاحب مال قبل از فوت، اموالش را به طور قطعی و بدون هیچ شرطی به شخص یا اشخاصی که میخواهد انتقال می دهد.
- بیع مشروط: در این نوع معامله، انتقال مال با شرایط خاصی همراه است. مثلا فردی خانه اش را به یکی از وراث می فروشد، با این شرط که خریدار تا زمان فوت فروشنده حق استفاده از خانه را ندارد.
بیشتر بخوانید : گواهی انحصار وراثت
این معاملات صوری هستند و پولی رد و بدل نمی شود.
نکات مهم درباره قوانین ارث در ازدواج:
- در ازدواج دائم با چند همسر:
اگر مردی سه یا چهار همسر دائمی داشته باشد، یک هشتم ارث بین همه آنها تقسیم می شود.
- در ازدواج موقت:
همسر موقت (صیغه) از شوهر متوفی ارث نمی برد، حتی اگر شوهر خواسته باشد.
- تفاوت ارث زن و مرد در نبود وارث:
اگر زن فوت کند و وارثی نداشته باشد: شوهر تمام اموال را به ارث می برد.
اگر مرد فوت کند و وارثی نداشته باشد: زن فقط سهم خودش را می برد و باقی اموال به دولت می رسد.
- قانون ارث برای نوه ها:
اگر فرزند متوفی زنده باشد، نوه ها ارث نمی برند.
نوه ها فقط زمانی ارث می برند که همه فرزندان متوفی قبل از او فوت کرده باشند.
- ارث والدین:
اگر متوفی همسر و فرزند نداشته باشد، تمام ارث به پدر و مادر می رسد و خواهر و برادر سهمی نمی برند.
- مهریه:
مهریه زن متوفی به ورثه او می رسد و آنها می توانند آن را مطالبه کنند.
- تقسیم ارث بین نوه ها:
سهم هر نوه بر اساس نسبت او با متوفی تعیین می شود. نوه های پسری دو برابر نوه های دختری ارث می برند.
در نهایت شما بهتر است ، قبل از هر اقدامی با وکیل انحصار وراثت تیم آوا دادیار مشاوره داشته باشید.
شما با داشتن یک مشاوره حقوقی انحصار وراثت براحتی از مشکلات پیش رو اطلاع پیدا خواهید کرد.
امیدواریم مقاله قوانین محروم کردن وراث از ارث برای شما کاربردی بوده باشد.
