فرض کنید برای دریافت طلب خود از شخصی یک چک دریافت می کنید و به بانک می روید و با عدم موجودی در حساب صادرکننده مواجه می شوید! آیا اقدام به طرح شکایت کیفری از چک برگشتی کنید یا خیر؟
شرایط کیفری شدن چک
این شرایط در ماده ۱۱ قانون صدور چک مشخص گردیده است که اگر چکی شرایط ذیل را داشته باشد دیگر نمی توان شکایت کیفری چک طرح کرد :
- شش ماه از تاریخ صدور چک و شش ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت گذشته باشد.
- کسی که چک پس از برگشت از بانک به وی انتقال شود مگر انتقال قهری باشد (مثل ورثه).
- هرگاه بعد از شکایت کیفری، شاکی چک را به دیگری انتقال دهد و یا حقوق خود را نسبت به چک به هر نحو به دیگری واگذار نماید تعقیب کیفری موقوف خواهد شد.
- وقتی صادرکننده قبل از طرح دعوی کیفری رضایت ذینفع را جلب نماید.
حتما در این مورد با یک وکیل چک مشاوره داشته باشید، زیرا قانون ممکن است که تغییر کند و وکیل به همه آنها تسلط دارد.
شکایت کیفری چک چگونه است
ماده ۱۳ قانون صدور چک شرایط شکایت کیفری چک از این قرار است:
- در صورتی که ثابت شود چک سفید امضا بوده شکایت کیفری منتفی است. البته همانگونه که مستحضرید قانون جدید چک، دیگر امکان صدور چک سفید امضا میسر نیست. بدلیل اینکه صادرکننده مکلف است تمام اطلاعات مربوط به ارکان چک از قبیل تاریخ و مبلغ و ذینفع آن را در فیزیک چک و در سامانه بانک مرکزی درج نماید.
- هرگاه در متن چک، وصول چک منوط به تحقق شرطی شده باشد شکایت کیفری از چک منتفی خواهد شد.
- چنانچه در متن چک قید شده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است در اینصورت نیز حق شکایت کیفری منتفی است.
- در صورتی که ثابت گردد چک بدون تاریخ صادر شده یا تاریخ واقعی صدور چک مقدم بر تاریخ مندرج در متن چک باشد.
توجه داشته باشید مورد ۴ نیز درخصوص چک های قدیم موضوعیت دارد چرا که امکان صدور چک بدون تاریخ و بدون مبلغ درخصوص چک های جدید میسر نیست و با این موضوع عملا چک هایی که در گذشته بدون مبلغ و یا تاریخ جهت ضمانت داده می شد؛ عملا امکان صدور ندارند.
دلیل اهمیت شکایت کیفری چک
تفاوت چشمگیری درخصوص طرح دعوی حقوقی و کیفری درخصوص چک وجود دارد.
دارنده چک کیفری می تواند با مراجعه به دفترخدمات قضایی و یا دادسرا و تنظیم شکواییه برای شکایت کیفری وجه چک و خسارت خود را طلب کنند و متهم که همان صادرکننده چک بلامحل است.
پس از حضور در دادسرا و تفهیم اتهام، با صدور قرار تامینی از قبیل کفالت یا وثیقه و اگر عاجز از تودیع آن باشد روانه زندان خواهد شد.
بنابراین می بینیم که علاوه بر اخذ وجه چک و خسارت آن توسط ذینفع بحث حبس و پرداخت جریمه به صندوق دولت و… در شکایت کیفری وجود دارد و این موضوع ذینفعان چک بلامحل را جهت شکایت کیفری ترغیب می نماید.
روند شکایت کیفری از چک برگشتی
روند رسیدگی نسبت به شکایت کیفری از چک برگشتی به این صورت است که ابتدا دعوی در دادسرا مطرح می شود.
دادسرا مبادرت به رسیدگی نموده و تحقیقات خود را تکمیل می کند و مراتب را به دادگاه کیفری ارسال می دارد.
دادگاه کیفری بر طبق ماده ۷ قانون صدور چک و متناسب به مبلغ چک پرداخت نشده برای صادرکننده مجازات تعیین می کند:
- اگر مبلغ چک کمتر از ده میلیون ریال باشد حبس تا شش ماه
- اگر مبلغ چک از ده تا پنجاه میلیون ریال باشد حبس از شش ماه تا یک سال حبس
- اگر مبلغ از پنجاه میلیون ریال بیشتر باشد حبس از یک تا دو سال و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت دو سال
پس از صدور رأی، طرفین نسبت به رأی صادره حق اعتراض خواهند داشت.
مهلت اعتراض به آرای کیفری در خصوص کسانی که در ایران اقامت دارند از تاریخ ابلاغ رأی تا ۲۰ روز و در مورد افرادی که در خارج از کشور هستند ۲ ماه می باشد.
اگر در مهلت ۲۰ روزه و یا دو ماهه ، تجدیدنظرخواهی انجام نشود یا اینکه تجدیدنظرخواهی صورت بگیرد و پس از رسیدگی مجدد رأی صادر شود نوبت به اجرا خواهد رسید.
نحوه اجرای حکم برای چک برگشتی
برای اجرا دادگاه صادرکننده رأی آن را به دادسرا می فرستد و بلافاصله اجرا آغاز می شود.
بیشتر بخوانید : وکیل کیفری
هر زمان مبلغ چک پرداخت شود و یا رضایت حاصل گردد دادرسی و یا اجرای حکم نسبت به شکایت کیفری متوقف خواهد گردید.
سخن پایانی
شکایت کیفری از چک بسیار بحث پیچیده ای است و اثبات و محکومیت صادرکننده نیازمند بهره مندی از وکلای متخصص آوا دادیار در امر شکایت کیفری چک است.
چرا که با یک شروع شکایت ناقص به دلیل عدم آگاهی به راحتی پرونده مختومه و مهلت قانونی شکایت کیفری از بین می رود و حق ذینفع آن تضییع خواهد شد.
لذا دراین خصوص توصیه می گردد از بهترین وکیل تهران که در گروه وکلای آوا دادیار می باشد ، حداقل یک مشاوره حقوقی داشته باشید.
