انحصار وراثت چیست؟ انحصار وراثت یک روند قانونی است که پس از پایان زندگی یک فرد ( آقا یا خانم ) ، به جهت انتقال اموال و دارایی های وی به ورثه باید انجام شود.
در مراحل انحصار وراثت، تایید صحت وارثت، تعیین سهم هر یک از آنها، انتقال مالکیت اموال و دارایی ها و رفع اختلافات مربوط به امور نقسیم ارث ممکن است با آن روبه رو شوید.
هزینه های مختلفی مانند هزینه های دولتی برای ثبت دادخواست انحصار وراثت، تهیه کپی مدارک و هزینه های حقوقی در صورت داشتن وکیل انحصار وراثت ، باید توسط ورثه پرداخت شود.
چرا انحصار وراثت باید انجام شود؟
یکی از اصول اساسی در انحصار وراثت، مفهوم «وراثت» است که به معنای انتقال اموال و دارایی های فرد فوت شده به ورثه گفته می شود.
انحصار وراثت شامل مسائلی همچون حقوق و مسئولیت های ورثه، شیوه تقسیم دارایی ها و تعیین سهم ارث می شود.
این موضوعات مطابق با قوانین وراثت که بر اساس قوانین فرعی، اصلی و شریعت اسلامی تنظیم شده است.
مدارک مورد نیاز برای انحصار وراثت
۱- اصل و تصویر شناسنامه و کارت ملی
- شناسنامه و کارت ملی متوفی
- شناسنامه و کارت ملی تمامی ورثه
۲- گواهی فوت:
- گواهی فوت متوفی که از طرف ثبت احوال صادر می شود.
۳- سند ازدواج (در صورت فوت همسر):
- اگر متوفی خانم باشد، اصل و تصویر سند ازدواج
- در صورتی که متوفی آقا بوده و همسر داشته باشد، اصل و تصویر سند ازدواج همسر
۴- حکم طلاق (در صورت فوت همسر)
۵- برگه پرداخت مالیات بر ارث (در صورت مشمول بودن):
اگر متوفی مشمول مالیات برارث باشد، باید قبل از مراجعه به شورای حل اختلاف، مالیات بر ارث پرداخت شده و اصل و تصویر صورت حساب ارائه شود. در این مورد با وکیل مالیات بر ارث می توانید صحبت کنید.
۶- بنچاق یا سند مالکیت اموال متوفی (در صورت وجود) :
اگر متوفی دارای اموال غیرمنقول از جمله زمین، آپارتمان و… باشد، باید اصل و تصویر بنچاق یا سند ملک ها ارائه شود.
مراحل انحصار وراثت
در روند تقسیم ارث، یکسری مراحل وجود دارد که انجام آن ضروری است که خود ورثه یا وکیل ارث که تسلط به این موضوع دارد، باید انجام شود.
اگر بخواهیم به صورت مراحل را بگوییم بدین صورت می شود :
۱- تنظیم استشهادیه
استشهادیه انحصار وراثت، مرحله اساسی در فرایند انتقال دارایی ها پس از فوت یک فرد می باشد.
یکی از ورثه یا نماینده قانونی آنها موظف است تا استشهادیه انحصار وراثت را تهیه و تنظیم کند.
این استشهادیه حاوی مشخصات کامل متوفی، اطلاعات مربوط به ورثه می باشد که برای انتقال دارایی هاست.
اطلاعاتی همچون نام و نام خانوادگی متوفی، تاریخ و مکان فوت، مشخصات هر یک از ورثه و اطلاعاتی که به تفکیک و انتقال دارایی ها نیاز دارند، در این استشهادیه درج می شوند.
دقت داشته باشید حتما باید این کار انجام شود.
۲- مراجعه به شورای حل اختلاف
پس از تنظیم و امضا استشهادیه انحصار وراثت به همراه تمامی مدارک مربوطه، به شورای حل اختلاف محل سکونت آخر متوفی باید مراجعه کنید.
در این مرحله، استشهادیه و مدارک مربوطه که در بالا گفتیبم را باید به شورای حل اختلاف ارائه دهید زیرا انحصار وراثت در شورای حل اختلاف انجام می شود و گواهی انحصار وراثت را این ارگان می دهد.
۳- بررسی مدارک
کارکنان شورای حل اختلاف، تمامی اسناد و مدارکی که توسط ورثه یا نماینده قانونی آنها ارائه شده، با دقت بررسی می کنند.
اعتبار و صحت اسناد، صحت اطلاعات درج شده در استشهادیه انحصار وراثت و اطمینان از کامل بودن مدارک در این بررسی ها صورت می گیرد.
اگر مدارک کامل و نیاز به اصلاح نداشته باشد، به مرحله بعدی می روید.
۴- چاپ آگهی
این آگهی به منظور اطلاع رسانی به اشخاصی است که مدعی هستند از اموال به جا مانده ارث می برند و اسمشان میان ورثه نیست.
اشخاصی که نسبت به موضوع اعتراض دارند باید تا زمان مقرر شده در آگهی، به شورای حل اختلاف مراجعه و اعتراض خود را اعلام کنند.
۵- رسیدگی به اعتراض
در مراحل انحصار وراثت، چنانچه اختلافاتی بین وراث باشد، شورای حل اختلاف مرجع رسمی برای حل و فصل این اختلافات است.
این شورا با رعایت دقیق موازین قانونی و شرعی، به بررسی اعتراضات مطروحه شما می پردازد.
- مطالعه دقیق مدارک و مستندات
- استماع اظهارات طرفین
- بررسی سند وراثت
- تحقیق درباره صحت ادعاها
چنانچه اعتراضات وارد شده دارای مبنای قانونی باشند، شورا نسبت به تعیین دقیق سهم الارث و رفع اختلافات اقدام می کند.
۶- صدور گواهی انحصار وراثت
پس از طی مراحل قانونی بالا و اطمینان از رفع کلیه اختلافات ، شورای حل اختلاف شروع به صدور گواهی انحصار وراثت می نماید.
مشخصات کلی گواهی انحصار وراثت:
- احراز هویت و سمت قانونی وراث
- تعیین دقیق سهم الارث هر یک از وراث
- مشخصات کامل دارایی های متوفی
- تایید انتقال قانونی اموال
هزینه های مربوط به انحصار وراثت
هزینه های مربوط به انحصار وراثت شامل چندین مورد است که باید به دولت پرداخت شود. این هزینه ها عبارتند از :
- هزینه ثبت درخواست: مبلغ ثابتی جهت ثبت درخواست صدور گواهی انحصار وراثت در شورای حل اختلاف باید پرداخت کنید.
- هزینه چاپ آگهی: در صورتی که متوفی دارای اموال غیرمنقول مانند زمین، سهام یا سایر دارایی ها باشد، هزینه چاپ آگهی در روزنامه های کثیرالانتشار جهت آگاهی افراد ذینفع از شما گرفته می شود.
- هزینه تمبر مالیاتی: پرداخت تمبر مالیاتی برای صدور گواهی انحصار وراثت الزامی است که نیازمند تسویه مالیات های مرتبط با وراثت می باشد
- هزینه پست: هزینه های مربوط به ارسال مدارک و اسناد درخواست انحصار وراثت از طریق خدمات پستی نیز در این مجموعه محاسبه می شود.
هزینه های دفاتر اسناد رسمی نیز را باید نظر بگیرید. این هزینه ها شامل موارد زیر است:
هزینه تحریر صورت جلسه: برای اموالی که دارای سند رسمی می باشند، تنظیم صورت جلسه در دفترخانه اسناد رسمی الزامی است. این صورت جلسه به عنوان یکی از مدارک اساسی جهت انتقال اموال به وراث و گرفتن گواهی امری ضروری است.
هزینه حق الثبت: جهت انتقال سند اموال متوفی به نام وراث، باید به دفاتر اسناد رسمی نیز بابت انتقال اموال هزینه پرداخت کنید.
