انحصار وراثت بدون همکاری ورثه امکان پذیر است، اما این فرآیند پیچیدگی های خاصی دارد.
ابتدا باید بدانیم که میراث انسان نه تنها شامل دارایی های مادی، بلکه جنبه های معنوی نیز هست.
ارث، از نظر لغوی به معنی انتقال مالی است که از فرد متوفی به جای می ماند و به وراث او منتقل می شود.
اما نکته مهم اینجاست که این انتقال بدون نیاز به اقدام و درخواست مستقیم بازماندگان انجام می شود.
انحصار وراثت بدون همکاری ورثه مانع همکاری؟
حتی اگر برخی از ورثه همکاری نکنند یا از حضور در فرآیند انحصار وراثت امتناع کنند، این مانع از پیشبرد مراحل قانونی نخواهد شد.
سایر وراث می توانند با مراجعه به مراجع قضایی و ارائه اسناد مربوطه، درخواست انحصار وراثت را پیگیری کنند. بدین ترتیب، وراث حاضر می توانند مسیر قانونی را طی کرده و سهم هر یک از وارثان را مشخص کنند.
این موضوع اهمیت آشنایی با قوانین مربوط به ارث و انحصار وراثت را برجسته می سازد تا افراد در مواجهه با چنین شرایطی بتوانند حقوق خود را به درستی مطالبه کنند و از بروز مشکلات قانونی جلوگیری نمایند.
تقاضای انحصار وراثت
تقاضای انحصار وراثت می تواند توسط افراد مختلفی صورت گیرد که در رابطه با متوفی نقش ورثه یا ذی نفع دارند.
در ابتدا، باید بدانیم که وراث به دو دسته سببی و نسبی تقسیم می شوند.
بیشتر بخوانید : در صورت فوت زن چه کسانی ارث میبرند
وراث سببی شامل افرادی هستند که به واسطه ازدواج، مانند همسر، وراث متوفی محسوب می شوند.
وراث نسبی نیز افرادی هستند که بر اساس نسبت خانوادگی، مانند فرزندان، والدین و سایر بستگان، سهمی از ارث دارند.
چه کسانی می توانند تقاضای انحصار وراثت دهند؟
طبق قانون، تمامی وراث قانونی متوفی حق دارند به عنوان خواهان در دادخواست انحصار وراثت شرکت کنند. بنابراین هر یک از وراث بر اساس طبقه ارث بری که در آن قرار دارند، می توانند به دادگاه مراجعه کرده و برای صدور گواهی انحصار وراثت اقدام نمایند.
ذی نفعان انحصار وراثت چه کسانی هستند؟
علاوه بر وراث، برخی اشخاص ذی نفع نیز می توانند برای دریافت گواهی انحصار وراثت اقدام کنند. این افراد شامل:
- طلبکاران متوفی: اگر متوفی بدهی داشته باشد، طلبکاران می توانند با ارائه مدارک و اثبات طلب خود، درخواست گواهی انحصار وراثت را ارائه دهند. این اقدام به آن ها کمک می کند تا از اموال متوفی طلب خود را وصول کنند.
- وصی متوفی: فردی که متوفی در وصیت نامه اش او را به عنوان مسئول اجرای وصیت ها یا مدیریت بخشی از اموال تعیین کرده است، می تواند به منظور دریافت گواهی انحصار وراثت اقدام نماید.
- موصی له: اگر در وصیت نامه متوفی، فردی به عنوان بهره مند از وصیت ذکر شده باشد (موصی له)، او نیز می تواند به دلیل نفعی که از ارث یا وصیت می برد، تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت کند.
بیشتر بخوانید : انحصار وراثت در شورای حل اختلاف
آیا برای انحصار وراثت همه وراث باید باشند؟
برای صدور گواهی انحصار وراثت، حضور تمامی وراث الزامی نیست و هر یک از وراث می تواند به تنهایی برای تحریر و تقسیم ترکه اقدام کند. همچنین وراث می توانند به یکی از اعضا وکالت دهند تا از طرف همه اقدام نماید. نکته مهم این است که ورثه ای که برای مراحل انحصار وراثت اقدام می کند، باید در سامانه ثنا ثبت نام کرده باشد.
مواردی که نیاز به حضور دادگاه دارد:
اگر در میان وراث محجور (مثل افراد زیر سن قانونی یا افراد دارای اختلالات روانی) یا غایب مفقودالاثر وجود داشته باشد، تقسیم ارث بدون دخالت دادگاه امکان پذیر نخواهد بود.
با درخواست یکی از وراث، دادگاه به موضوع رسیدگی می کند و حتی برای وراثی که حضور ندارند، امکان واخواهی پس از صدور حکم وجود دارد.
دریافت گواهی انحصار وراثت بدون همکاری سایر وراث:
اگر برخی از وراث حاضر به همکاری نباشند یا مدارک لازم را ارائه ندهند، متقاضی انحصار وراثت می تواند مراحل را به تنهایی طی کند.
خودداری یکی از ورثه از تحویل مدارک یا شرکت نکردن در جلسه شورای حل اختلاف مانع صدور گواهی نخواهد شد. در این شرایط، شورای حل اختلاف از اختیارات قانونی خود استفاده کرده و با استعلام از سازمان ثبت احوال، اسامی تمامی وراث را تعیین می کند.
استعلام از سازمان ثبت احوال:
در صورتی که مدارک برخی وراث در دسترس نباشد یا همکاری نکنند، شورای حل اختلاف با استعلام از اداره ثبت احوال، وضعیت و اسامی وراث را مشخص می کند. در نتیجه، نیازی به همکاری تمامی وراث نیست و شورا بر اساس این استعلام ها اقدام به صدور گواهی انحصار وراثت خواهد کرد.
استعلام انحصار وراثت
استعلام انحصار وراثت یکی از مراحل مهمی است که وراث باید برای تعیین وضعیت اموال و تقسیم ترکه متوفی طی کنند. برای انجام این استعلام، چندین روش وجود دارد که هر کدام از آن ها می تواند به سادگی و بر اساس شرایط شما انتخاب شود:
روش های استعلام انحصار وراثت:
مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، می توانید درخواست استعلام انحصار وراثت را ثبت کنید. پس از ارائه مدارک و احراز هویت شما، نتیجه استعلام به صورت الکترونیکی ارسال خواهد شد.
استعلام از سامانه ثنا: در این روش، می توانید از طریق سامانه ثنا اقدام کنید. با ورود به بخش مربوط به استعلام ها، درخواست خود را ثبت و مدارک را آپلود کنید. پس از بررسی، نتیجه استعلام به صورت الکترونیکی به شما اعلام می شود.
مراجعه به شورای حل اختلاف محل صدور گواهی: اگر تمایل دارید به صورت حضوری اقدام کنید، می توانید به شورای حل اختلاف محل صدور گواهی انحصار وراثت مراجعه کنید. پس از ثبت درخواست و احراز هویت، نتیجه استعلام به صورت کتبی به شما تحویل داده خواهد شد.
سخن پایانی:
گواهی انحصار وراثت یکی از مهم ترین مدارکی است که وراث متوفی باید دریافت کنند تا بتوانند به طور قانونی و صحیح اموال به جا مانده را تقسیم کنند.
برای این کار، لازم است مراحل قانونی و اداری طی شود. مدارک مورد نیاز شامل شناسنامه و مدارک هویتی وراث و همچنین دادخواست تقسیم ترکه است.
پس از طی مراحل درخواست و صدور گواهی، بستگان متوفی می توانند از طریق شورای حل اختلاف یا سامانه های قضایی همچون سامانه عدل ایران وضعیت گواهی را پیگیری کنند.
اگر امکان حضور فیزیکی ندارید، می توانید از طریق دادن وکالت به وکیل انحصار وراثت فرآیند دریافت گواهی انحصار وراثت را به شکل غیر حضوری پیگیری و دریافت کنید. این روش به ویژه برای افرادی که در شهرستان ها یا دور از محل صدور گواهی هستند، بسیار مفید خواهد بود.
