در این مطلب، مفهوم ترکه در حقوق، مراحل قانونی تحریر ترکه، افرادی که میتوانند درخواست تحریر ترکه بدهند، مهر و موم ترکه، درخواست مهر و موم، صدور قرار مهر و موم ترکه می پردازیم.
منظور از ترکه چیست؟
ترکه به اموال و دارایی هایی گفته می شود که پس از فوت فرد به جا می ماند.
به بیان ساده تر، هر آنچه که فرد در طول زندگی خود به دست آورده، شامل بدهی ها، مطالبات و اموال، پس از مرگ او به بازماندگان منتقل شده و “ترکه” یا “ماترک” گفته می شود.
از دیدگاه حقوقی، ترکه به دو بخش تقسیم می شود:
- جزء مثبت ترکه: شامل اموالی است که متوفی از خود به جا گذاشته، مانند اموال منقول و غیرمنقول و مطالباتی که از دیگران دارد.
- جزء منفی ترکه: شامل بدهی های متوفی و تعهداتی است که باید از دارایی های او پرداخت شود.
تحریر ترکه چیست؟
تحریر ترکه به فرایندی می گویند که در آن اموال، دارایی ها و بدهی های متوفی شناسایی، ثبت و لیست می شود.
تحریر ترکه با نظارت مقامات قضایی و در حضور وراث یا وکیل انحصار وراثت آنها انجام می شود.
هدف از این کار، شفاف سازی وضعیت مالی متوفی، حفظ حقوق وراث و طلبکاران و تسهیل در روند تقسیم ترکه است.
مراحل تحریر ترکه
قبل از شروع مراحل انحصار وراثت، باید تحریر ترکه را انجام دهید که مراحل آن به بدین ترتیب می باشد :
- مشورت با وکیل ارث برای نوشتن دادخواست تحریر ترکه و مدارک لازم
- ثبت رسمی درخواست با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی و دریافت کد پیگیری
- درج آگهی در روزنامه رسمی برای وراث احتمالی که اسمشان نیست
- حضور کارشناس رسمی دادگاه برای بررسی اموال و بدهی ها
- صدور حکم تحریر ترکه و تعیین تکلیف بدهی ها و مشخص شدن سهم وراث
مهر و موم ترکه چیست؟
قانون برای جلوگیری از احتمال فروش دارایی ها یا تصرف غیرقانونی دیگران در ترکه، دستور مهر و موم اموال را می دهد.
افرادی که حق درخواست مهر و موم ترکه را دارند عبارتند از:
- همه وراث یا قیم یا وکیل آنها
- موصی له (دریافت کننده وصیت) شخصی که متوفی بخشی از اموالش را به او وصیت کرده ، مثال: وصیت یک دهم کل اموال به برادرزاده
- طلبکاران قانونی یا داشتن سند رسمی طلب یا حکم قطعی دادگاه و محدود به میزان طلب
- وصی (اجراکننده وصیت) شرایط مجاز بودن: ذینفع بودن در کل ترکه ، مثال: مسئولیت هزینه کرد بخشی از اموال در امور خیریه
چه کسانی می توانند درخواست تحریر ترکه بدهند؟
تحریر ترکه یک حق قانونی برای محافظت از اموال متوفی و حقوق وراث است. افراد زیر می توانند این درخواست را به دادگاه بدهند :
۱- وراث اصلی:
- همسر متوفی
- فرزندان
- سایر وراث قانونی
۲- نمایندگان قانونی:
- قیم افراد محجور
- امین وراث غایب
- وکیل رسمی وراث
- شرایط ویژه:
- در صورت مخالفت برخی وراث
- برای متوفی با تابعیت خارجی
- وجود وراث محجور یا غایب
بعد از تحریر چه کاری باید کرد؟
بعد از تحریر ترکه، تقسیم ارث وارد مرحله اجرایی می شود و سهم هر یک از وراث مشخص و بین آنها تقسیم می شود.
اگر در این مسیر انحصار وراثت مشکلات یا اختلافاتی پیش بیاید، وراث می توانند از وکیل یا مشاوره حقوقی تیم ما کمک بگیرند.
صلاحیت رسیدگی به دعوا ترکه
از نظر صلاحیت محلی و بر اساس ماده ۲۰ قانون آیین دادرسی مدنی، دعاوی مربوط به ترکه متوفی در دادگاهی رسیدگی می شود که آخرین اقامتگاه متوفی در آنجا بوده است.
اما اگر آخرین اقامتگاه متوفی مشخص نباشد، دعاوی باید در دادگاهی بررسی شوند که آخرین محل سکونت متوفی بوده است؛ حتی اگر اموال یا وراث او در جای دیگری باشند.
طبق ماده ۱۸۹ قانون برنامه سوم توسعه، رسیدگی به امور مرتبط با ترکه در صلاحیت شورای حل اختلاف قرار دارد.
نحوه گرفتن استعلام تحریر ترکه
در زمان تحریر و درخواست آن توسط ورثه، شورای حل اختلاف می تواند برای شناسایی اموال ثبت شده و قابل پیگیری متوفی اقدام به استعلام کند.
این استعلام شامل اموال غیرمنقول از اداره ثبت، مالکیت خودرو از راهور و حساب های بانکی و موجودی آنها از بانک مرکزی است.
همچنین، در صورت درخواست ذی نفع، امکان استعلام از سازمان بورس، شرکت مخابرات و سایر نهادها نیز از طریق شورا وجود دارد.
سخن پایانی
در این مطلب، تمام سعی خود را کردیم مفهوم تحریر ترکه و نحوه درخواست آن را توضیح دهیم.
سپس مراحل صدور حکم تحریر ، از جمله ارسال دادخواست، انتشار آگهی در روزنامه های کثیرالانتشار، تعیین متصدی و صدور حکم را با هم بررسی کردیم.
اگر باز سوالی در این زمینه دارید ، می توانید با شماره های داخل سایت تماس گرفته و با بهترین وکیل تهران گروه وکلای آوا دادیار مشاوره داشته باشید.
منظور از تحریر ترکه چیست؟
تحریر ترکه یعنی شناسایی و ثبت دقیق تمام دارایی های شخص فوت شده. وراث نمی توانند بدون انجام این مرحله، هیچ اقدامی روی اموال شخص متوفی انجام ندهند.
بعد از تحریر ترکه چه اتفاقی می افتد؟
پس از تحریر، وراث دو گزینه دارند:
- تقسیم اموال با رضایت و توافق یکدیگر
- تقسیم براساس سهم الارث قانونی
کدام نهاد مسئول رسیدگی به تحریر ترکه است؟
براساس ماده ۱۸۹ قانون سوم توسعه، شورای حل اختلاف مسئولیت رسیدگی به امور مربوط به ترکه را برعهده دارد.
مهر و موم ترکه به چه معناست؟
یعنی قرار دادن اموال در مکانی امن و مهر و موم آن توسط مقام قضایی شورا، همراه با تنظیم صورتجلسه رسمی.
